W czwartek, 21 października 2021 r. Prezydent Miasta Zabrze, pani Małgorzata Mańka-Szulik i Dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, Bartłomiej Szewczyk odebrali z rąk prezydenta RP, Andrzeja Dudy potwierdzenie statusu „Pomnik Historii” dla zespołu zabytkowych kopalni węgla kamiennego.
W skład zespołu wchodzą trzy powiązane historycznie kompleksy ilustrujące rozwój górnictwa węgla kamiennego na Górnym Śląsku, tj. kopalnia Królowa Luiza – jedna z dwóch pierwszych (koniec XVIII w.), a zarazem najstarsza zachowana kopalnia węgla kamiennego na terenie regionu i całego kraju; Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna – najdłuższa w skali kontynentu budowla inżynieryjna związana z górnictwem węgla kamiennego o charakterze transportowo-odwadniającym, drążona od końca XVIII w.; kopalnia Guido – przykład założonej w poł. XIX w. kopalni prywatnej.
Pomnikiem Historii określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego Polski, i unikatowych wartościach materialnych i niematerialnych. Pomnikiem Historii może zostać zabytek nieruchomy o znaczeniu ponadregionalnym, o dużych wartościach historycznych, naukowych i artystycznych, mający znaczenie dla polskiego dziedzictwa kulturalnego, utrwalony w świadomości społecznej i stanowiący źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń.
Tytuł Pomnika Historii jest nadawany przez Prezydenta RP na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W województwie śląskim za Pomnik Historii uznano dotychczas:
Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego oraz zespół katedralny w Katowicach;
katowickie osiedle robotnicze Nikiszowiec;
Jasną Górę, zespół klasztoru oo. Paulinów w Częstochowie;
Radiostację w Gliwicach
i podziemia zabytkowej kopalni rud srebronośnych oraz sztolni „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach.