Fedycki, ach Fedycki…

– według spektaklu „Ich czworo” teatrów: „Nieoetykietkowani” i „Off Road”. Premiera – Zabrze; sala ODA; Park Hutniczy; grudzień 2021.

Mandragora (później Dziecko – Wiktoria Frąckowiak) wprowadza nas swoim monologiem w nieco witkacowski nastrój. Potęgowane jest to muzyką wykonywaną na żywo, na wiolonczeli przez  Marię Rorot.

W tle, na białym płótnie przepływają, przenikają się fragmenty portretów autorstwa Witkacego – Firmy Portretowej Stanisław Ignacy Witkiewicz z Zakopanego. I gdyby tak jeszcze Demon z Równi Krupowej i odrobina Zakopianiny… –  ale wtedy Mandragora zrywa płótno, ściąga je i widzimy Osoby – najpierw lekko przysłonięte, bokiem do nas, by za chwilę przenieść nas do mieszczańskich wnętrz – Lwowa, Krakowa? Kiedyś (schyłek wieku) – dzisiaj?

Jak to u Zapolskiej. Będzie poważnie i komicznie zarazem – jednak los Dziecka przeważy. Najpierw oni – Żona i Mąż (Anna Braun i Maciej Nowobilski) – w wigilijny wieczór. W czasie sprzeczki, a może kłótni zostajemy wprowadzeni w akcję: małżeństwo jest uwikłane w rywalizację o Dziecko, a do tego romans Żony z tym Fedyckim (Arkadiusz Nadarzewski), którego uwielbia też Wdowa (Sandra Zowada) – to u niej On wynajmuje pokój. Panna Mania (Julia Krzywicka), natomiast rada by pocieszyć Męża – czy bezinteresownie? Bo na Fedyckim już się onegdaj była poznała … – uwiódł ją kiedyś. A Dziecko? Właśnie. Chyba tylko Dziecko (Mandragora) ma tutaj naprawdę poważną rolę, bez zabaw w komedię…

W. Frąckowiak jako Mandragora jest cudnie dekadencka, by jako Dziecko – siedzące u stóp, poniżej, pod stołem uświadamiać nam moralny wymiar konfliktu. A. Braun – Żona pełna emocji, energii chce kierować życiem swoich bliskich – Rodziny? M. Nowobilski – jest Mężem swojej żony… człowiekiem poczciwym, ale to on w tragikomicznym finale wpływa na ciąg zdarzeń. J. Krzywicka – Mania (służąca, szwaczka) kiedyś skrzywdzona, uwiedziona – teraz stara się „odkuć”. Jest opiekuńcza wobec Męża, ma nadzieje, że teraz ona zmieni swój status społeczny. S. Zowada – uwodzicielska Wdowa- jej pantofelek i tupnięcie nóżką dobrze charakteryzują jej działanie.  Pomiędzy tymi trzema kobietami „kręci” się Fedycki.  A. Nadarzewski – Fedycki musi być przy każdej z nich inny – i jest. Żonie daje złudę i posmak bogatego, luksusowego życia, z dala od przyziemnych trosk. Czaruje Wdowę ale zręcznie się wymyka z jej sideł – objęć. Z Manią szybko porozumiewają się, bo coś ich łączy, ale teraz patrzą na życie bardziej cynicznie. Z tej perspektywy, w takiej interpretacji aktorów czujemy, że Fedycki organizując wyjazd (ucieczkę) z Żoną, chyba nie jest do końca szczery. Biedna Żona – w takim razie…

Sprytny bawidamek Fedycki; Mania, która być może zostanie  – prawie – panią profesorową; Profesor, który może zazna nieco spokoju…; Wdowa, która może zacznie łowy na nowego lokatora…? Dziecko, którego głos słyszymy, ale żeby zobaczyć, to musimy się dosłownie pochylić – pochylić nad jego losem.

I oto możecie Ich widzieć, w reżyserii Małgorzaty  Baryły – żeby wiedzieć gdzie występują, wystarczy tylko uważnie obserwować ich profil w mediach społecznościowych. Ich czyli teatrów „Nieoetykietkowani” i „Off Road”.

Premiera „ICH CZWORO” czyli Tragedii ludzi głupich w trzech aktach autorstwa Gabrieli Zapolskiej w reżyserii Małgorzaty Baryły z oprawą muzyczną Marii Rorot odbyła  się na  Scenie Kameralnej, wtedy – Ośrodka Działań Artystycznych w Zabrzu, Park Hutniczy w grudniu 2021.

Piotr Michna