Noc Muzeów 2023 w Muzeum Miejskim w Zabrzu

Muzeum Miejskie w Zabrzu serdecznie zaprasza w sobotę, 20 maja w godzinach od 17.00 do 00.00 na wyjątkową Noc Muzeów 2023.

W programie:

Muzeum Miejskie w Zabrzu, ul. Powstańców Śląskich 3:

18.00 wspólne zdjęcie członków Arsenalu Mikulczyce;
18.30 oprowadzanie kuratorskie  po wystawie „Marzyciele” plus rozmowa z p. Krystianem Pudlo – jednym z założycieli klubu;
19:30 konkurs wiedzy o Arsenalu Mikulczyce i Arsenalu Londyn;
21:00 oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Marzyciele” i możliwość zobaczenia pierwszej, oryginalnej Kroniki Arsenalu Mikulczyce z 1971 roku.

Galeria Café Silesia, ul. 3 Maja 6

17.00 uroczyste otwarcie Nocy Muzeów i wernisaż wystawy „Jesteśmy Polakami! Związek Polaków w Niemczech”;
17.20 wernisaż wystawy „Kruche Światy”;
17.40 oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Jesteśmy Polakami! Związek Polaków w Niemczech – Renata Skoczek (IPN) i Piotr Hnatyszyn (Muzeum Miejskie w Zabrzu);
18.00-20.00 warsztaty robienia podkładek pod kubek na szydełku/ zdobienia ceramiki z członkiniami grupy 18-Obsydian;
Warsztaty odpowiednie dla wszystkich grup wiekowych. Ozdobioną przez siebie ceramikę będzie można po wypaleniu odebrać z Galerii Café Silesia;
19.00 oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Kruche Światy” – dr Marzena Kotyczka (Muzeum Miejskie w Zabrzu);
20.00 pokaz archiwalnych filmów dotyczących Romualda Nowaka ze zbiorów Michała Wiejaka z grupy 18-Obsydian;
21.00 pokaz techniki robienia witraży w wykonaniu Aleksandry Kajewskiej (Pracownia Działań Twórczych w Chorzowie);
22.00 oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Jesteśmy Polakami! Związek Polaków w Niemczech – Renata Skoczek (IPN) i Piotr Hnatyszyn (Muzeum Miejskie w Zabrzu);
17.00-00.00 obie siedziby: indywidualne zwiedzanie wystaw:

„Marzyciele” – wystawa poświęcona klubowi zrodzonemu z marzeń, determinacji i pasji do futbolu. Historia amatorskiej drużyny będącej unikatem na sportowej mapie Zabrza to okazja do przyjrzenia się dziejom klubu, jego sukcesom w postaci pokaźnej kolekcji pamiątek i trofeów oraz sumiennie prowadzonym kronikom, których mógłby im pozazdrościć niejeden profesjonalny klub piłkarski. Piłkarze Arsenalu często grali zawodowo, przede wszystkim w Sparcie Zabrze, ale również w Górniku Zabrze czy Szombierkach Bytom. Podejmiemy również wątki związane z źródłem inspiracji drużyny, czyli legendarnym klubem z Londynu – Arsenalem. To również opowieść o śląskiej kulturze, pokoleniowych więzach rodzinnych oraz próbie zdefiniowania tego co w sporcie jest najważniejsze.

„Jesteśmy Polakami! Związek Polaków w Niemczech” to wystawa o Dzielnicy I Związku Polaków w Niemczech, którą przygotowały Renata Skoczek z Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach i dr Iwona Demczyszak z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Opolu. Plansze wstępne przygotował dr Paweł Warot z Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku. Muzeum Miejskie w Zabrzu uzupełnia je oryginalnymi eksponatami ze swoich zbiorów.

Po ostatecznym ustaleniu granicy pomiędzy Polską i Niemcami, w tym drugim kraju mieszkało około 1,5 mln Polaków. Część z nich, to autochtoni zamieszkujący na Śląsku, w Prusach Wschodnich, Kaszubach i Ziemi Złotowskiej. Pozostali to emigranci, którzy osiedli głównie w Nadrenii, Westfalii i Berlinie. Organizacją, której zadaniem było reprezentowanie mniejszości polskiej Związek Polaków w Niemczech, powołany na zjeździe założycielskim, który odbył się w Berlinie 27 sierpnia 1922 r. Kilka miesięcy później, 3 grudnia 1922 r. uchwalono m.in. statut oraz podział związku na pięć dzielnic. Dzielnica I z siedzibą w Opolu obejmowała początkowo tereny Górnego Śląska – Śląsk Dolny, nalężący dotychczas do Dzielnicy II, przyłączono do niej w 1928 r. Dzielnica II z siedzibą w Berlinie obejmowała Berlin, Brandenburgię, Saksonię, Hamburg i Pomorze i Marchię Graniczną. Dzielnica III z siedzibą w Bochum obejmowała Westfalię, Nadrenię, Badenię i Palatynat. Dzielnica IV z siedzibą w Olsztynie obejmowała Prusy Wschodnie czyli Warmię, Mazury i Powiśle. Dzielnica V z siedzibą w Złotowie obejmowała Pogranicze z Kaszubami i Ziemią Złotowską.  Dzielnica I Związku Polaków w Niemczech ukonstytuowała się na zebraniu w hotelu „Lomnitz” w Bytomiu, które odbyło się 18 lutego 1923 r. Jej prezesami byli kolejno: Kazimierz Malczewski (1923-1926), ks. Czesław Klimas (1926-1930), ks. Karol Koziołek (1930-1935), Franciszek Myśliwiec (1936-1939). Na obecnym terenie naszego miasta działały Oddziały ZPwN w Zabrzu, Zaborzu, Mikulczycach i Biskupicach.

Muzeum Miejskie w Zabrzu posiada w swojej kolekcji ponad 200 eksponatów związanych z ze Związkiem Polaków w Niemczech i powiązanych z nim organizacjami. Na szczególne podkreślenie zasługują te, związane z Kongresem Polaków w Niemczech, a spośród nich „Album Płyt Kongresowych” zawierający pięć płyt z nagranym przebiegiem kongresu. Album ukazał się w niespełna tydzień po kongresie i zachował się do naszych czasów jedynie w kilku egzemplarzach. Wiele z tych eksponatów będzie można zobaczyć na wystawie.

„Kruche światy. Samorodne malarstwo na szkle z kolekcji Muzeum Miejskiego w Zabrzu” – Terry Pratchett zauważył, że „czasami szkło skrzy się mocniej od brylantów, bo bardziej musi się wykazać”, i zdanie to chyba dobrze wprowadza do fenomenu malarstwa na szkle. Nie naśladuje ono bowiem obrazów na płótnie, wręcz przeciwnie – dzięki odrębności technologiczno-artystycznej stało się nie tylko jednym z wielu rodzajów malarstwa, ale także zajmującym zjawiskiem.

Już sama nazwa jest nieco zwodnicza i wymaga wyjaśnienia – wszak gdyby trzymać się porządku powstawania tego rodzaju prac, należałoby mówić o malarstwie pod szkłem, bo proces tworzenia odbywa się na odwrocie szyby, od „wewnątrz”. Zatem, by powstał portret, najpierw kładzione są czerń źrenic, róż policzków i czerwień ust, potem dopiero oprawa oczu i barwa cery, najpierw zdobienia szat, potem reszta ubioru – odwrotnie niż w przypadku, gdy podłożem jest papier. Kolejne warstwy farby, olejnej lub tempery, tworzą oddalającą się od obserwatora przestrzeń, która pociąga go za sobą. Co możemy zobaczyć – aż chciałoby się użyć sformułowania – „po drugiej stronie lustra”?

O tym przekonają się Państwo odwiedzając wystawę w Galerii Café Silesia na której będzie można zobaczyć Romualda Nowaka, Marka Idziaszka i Andrzeja Karpińskiego, zobaczymy także szkła Czesława Chodziuka, Marii Teresy Jaworskiej, Krzysztofa Websa, Grzegorza Haiskiego, Jerzego Kasparka i innych, z których każdy stworzył szczególny, choć kruchy świat.