Osiągnięcia w zabrzańskiej kulturze w 2023 roku

Tegorocznymi laureatami Nagrody Prezydenta Miasta Zabrze w dziedzinie kultury zostali:

• Zabrzańskie Fortepianarium, w którym podziwiać możemy unikalną kolekcję klawesynów, dawnych fortepianów, fisharmonii i analogowych elektronicznych instrumentów klawiszowych; 

• Józef Krzyk – zabrzanin od wielu pokoleń, absolwent I LO w Zabrzu i Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, z wykształcenia i zamiłowania historyk, zajmujący się problematyką powstań śląskich, autor ,,Spacerownika Powstańczego’’, książek „Papierowa wojna. Powstania śląskie 1919–1921”, „Szałfynster”, „Od kopalni Ferdynand do Muzeum Śląskiego” oraz „Plagi. Historia bez końca. 26 chorób, które zmieniły świat”, Współautor (wraz z Barbarą Szmatloch) książki „Korfanty. Silna bestia”, od wielu lat związany z katowicką „Gazetą Wyborczą”; 
• Tomasz Zubilewicz – znany i lubiany dziennikarz oraz prezenter telewizyjny i radiowy, aktor, nauczyciel i przedsiębiorca. W 2007 r. wydał autorski przewodnik „Polska na pogodę i niepogodę”. W 2010 r. – ukazała się jego książka – przewodnik pt. „Zabrze na każdą pogodę”;
• Stowarzyszenie Wrazidlok, które otrzymało nagrodę za upowszechnianie informacji dotyczących historii miasta i obiektów historycznych, za realizację projektów, przyczyniających się do zachowania tożsamości kulturowej i pokazujących Zabrze przez pryzmat cennych obiektów zabytkowych, za popularyzację kultury śląskiego regionu, w tym Miasta Zabrze.

Laureatami Wyróżnień Prezydenta Miasta Zabrze w dziedzinie kultury zostali:

• Małgorzata Baryła, którą doceniono za wkład w promowanie przedsięwzięciom kulturalnym, które integrują zabrzańską wspólnotę a w szczególności za  organizowane wydarzenia, w których chętnie uczestniczą zarówno zabrzanie, jak i goście z innych miejscowości – m.in. Dzień Teatru czy happeningi przed spektaklami w czasie Festiwalu Dramaturgii;
• Wioletta Muzykant, którą wyróżniono za inicjowanie licznych przedsięwzięć kulturalnych w naszym mieście, w tym m.in. Jarmark Adwentowy, Festiwal Jabłek, Rodzinne Święto, Koncert dla Mojej Mamy czy Dzień Tańca podczas Festiwalu Kultury Młodzieży Szkolnej im. Norberta Kroczka w Zabrzu;
• oraz Henryk Mandrysz, dyrygent Orkiestry Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, którą nieprzerwanie prowadzi od 68 lat. Osobiste zaangażowanie, które przyczyniło się do stworzenia godnej podziwu renomy Orkiestry i stała się wizytówką naszego miasta).

Rok 2023 był dla zabrzańskiej kultury wyjątkowo udany i obfitował w wydarzenia organizowane zarówno na skalę lokalna, jak i międzynarodową. Nie zabrakło sztandarowych imprez i wydarzeń organizowanych w Zabrzu od lat. Wśród nich warto wymienić chociażby Międzynarodowy Festiwal im. Krzysztofa Pendereckiego, XXII Festiwal Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość Przedstawiona”, Ogólnopolski Konkurs Fotografii Kreatywne Zabrze, Metropolitalne Święto Rodziny, Międzynarodową Konferencję Naukową z cyklu Kultura Europy Środkowej, Festiwal Orkiestr, 26. Festiwal Rysowania, Międzynarodowy Zabrzański Festiwal Organowy czy Konferencję Literacką „Przed i Po”.

MUZEUM GÓRNICTWA WĘGLOWEGO

W roku 2023 zorganizowano 7 koncertów w ramach cykl „Muzyka na poziomie”, zapraszając do wykonania takie gwiazdy jak m.in. Igor Herbut, Bovska czy Vito Bambino. Odbyły się również dwa Koncerty Świąteczne przedstawiające we współczesnych opracowaniach polskie kolędy oraz 5 imprez tematycznych, takich jak m.in. Babski Comber, Walentynki, kultowe Horror Party czy Dzień Dziecka.

Czerwiec to tradycyjnie czas INDUSTRIADY, święta Szlaku Zabytków Techniki oraz licznych koncertów plenerowych i festiwali: Carbon Silesia Festivalu i Carnall Festivalu. We wrześniu odbył się koncert All Bras Colors, podczas którego zaprezentowana została różnorodność orkiestr dętych i różnorodność muzyki, którą mogą z powodzeniem wykonywać. Wystąpili między innymi: Fanfara Avantura, L.U.C & Rebel Babel Ensemble, Jazzband Młynarski-Masecki, Vavamuffin z sekcją dętą Brassers, Brass Federacja, Pasimito, Pogodno, Rahim, Fokus, Ziut Gralak, Orkiestry dęte KWK Rydułtowy, KWK JASMOS, KWK MARCEL, KWK SOŚNICA. A we wrześniu zorganizowano XI Międzynarodowy Festiwal Krzysztofa Pendereckiego w Zabrzu, a w grudniu Strefę Carnall przejął Jarmark Barbórkowy BarbórkoweLOVE z koncertami artystów takich jak Sorry Boys, Kayah, Sara James i Majka Jeżowska oraz Happy Jędrowski Show i Zakopower.

W 2023 Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu zostało uhonorowane Nagrodą Marszałka Województwa Śląskiego dla Muzeum Górnictwa Węglowego za Wydarzenie Muzealne roku 2022 w kategorii „dokonania z zakresu konserwacji” za przedsięwzięcie Budynek dawnego starostwa powiatowego przy ul 3 – go Maja 19 w Zabrzu – remont konserwatorski obiektu w ramach projektu ,,Rewitalizacja i udostępnienie poprzemysłowego Dziedzictwa Górnego Śląska”. Zostało także laureatem Godła „Teraz Polska” w kategorii USŁUGI – za wydobywane atrakcje i unikatową ofertę Kopalni Guido i Sztolni Królowa Luiza. Dzięki staraniom interesariuszy pod kierownictwem Muzeum tradycje kulturowe górniczych orkiestr dętych z Górnego Śląska zostały wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

MUZEUM MIEJSKIE

Muzeum Miejskie przybliżając historię, kultury i sztuki naszego miasta przygotowało wystawę poświęconą klubowi zrodzonemu z marzeń, determinacji i pasji do futbolu – „Marzyciele. Historia Arsenalu Mikulczyce”. W ramach Nocy Muzeów otwarto dwie wystawy: „Jesteśmy Polakami! Związek Polaków w Niemczech” oraz „Kruche światy. Samorodne malarstwo na szkle z kolekcji Muzeum Miejskiego w Zabrzu”. Muzeum zorganizowało także II Rajd pieszy szlakiem przedwojennych przejść granicznych. Latem zaprosiło zwiedzających na dwa Pikniki z Muzeum – w pierwszym zapoznaliśmy się z obiektami historycznymi przy ul. Sienkiewicza, w drugim poznaliśmy dokładnie ulicę Leśną i jej okolice. Otwarto także wystawę „Czuły narrator Emil Brzezina„.

W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa odbyły się dwa wydarzenia: „Haftuj przeciw przemocy” oraz – Zwiedzanie biskupickiego „zamku”.

Październik to czas Konferencji Naukowej Muzeum Miejskiego w Zabrzu „ONE i ONI tworzyli Zabrze”, a w grudniu otwarta została ekspozycja „Królewska gra” poświęcona poświęconą szachom, dyscyplinie sportu, która w ostatnim czasie zyskuje na popularności.

W 2023 roku ukazało się wydawnictwo „Dr Bronisław Hager. Moja droga do wolności. Wspomnienia z młodych lat” przygotowane we współpracy Muzeum Miejskiego w Zabrzu z Muzeum w Tarnowskich Górach.

TEATR NOWY

Teatr Nowy w 2023 roku zagrał łącznie 285 spektakli, goszcząc 61.432 widzów. Wśród premier roku 2023 warto wspomnieć o „INWAZJI JASZCZURÓW” w reżyserii Łukasza Zaleskiego, „TANGU” w reżyserii Piotra Ratajczaka, „CIACH NODZE” w reżyserii Zbigniewa Stryja i spektaklu muzycznym „YOU CAN BOOGY” (pokaz w Sylwestra).

Przedstawienie „CHOPCY Z ROOSEVELTA” były prezentowane w teatrze w Legnicy w ramach projektu „MODRZEJEWSKA DOM OTWARTY”. Spektakl ten uhonorowany został ZŁOTĄ MASKĄ dla Jacka Głomba oraz Katarzyny Knychalskiej – Nagrodą Specjalną za idee łączenia obszaru sztuki z kulturą sportu.

W 2023 roku miała miejsce XXII już edycja Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona”, jedną z najbardziej udanych, a poziom w środowisku teatralnym został oceniony bardzo wysoko. Festiwalowi towarzyszyły codzienne dyskusje z twórcami, spektakle pozakonkursowe , prezentacje dramatów czytanych czy prezentacje dramatów współczesnych przeznaczonych dla młodszego odbiorcy pn. SMYKOM RZECZYWISTOŚĆ PRZEDSTAWIONA. W foyer teatru wystawiane były również obrazy uczniów Liceum Plastycznego w Zabrzu oraz grafiki Krzysztofa Rumina.

Ważnym wydarzeniem była 13 edycja „Lata z Teatrem Nowym”, dwutygodniowych warsztatów artystyczno-edukacyjnych odbywających się w formie półkolonii. Współorganizatorem jest Stowarzyszenie Przyjaciół Teatru Nowego w Zabrzu „ Z kulturą”.

We wrześniu odbyła się kolejna edycja Metropolitalnej Nocy Teatrów, tym razem oferta została poszerzona o warsztaty i działania i działania performatywne dla najmłodszych na kanwie tekstu „NIESAMOWITE PRZYGODY SKARPETEK”.

FILHARMONIA ZABRZAŃSKA

cdn

MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA

cdn

DOM MUZYKI I TAŃCA

cdn

CENTRUM INFORMACJI KULTURALNEJ

Kamera Telewizji Zabrze każdego dnia towarzyszyła najważniejszym dla mieszkańców wydarzeniom, z których relacje można było oglądać na antenie TVZ oraz za pośrednictwem strony internetowej, kanału YouTube, mediów społecznościowych oraz stale wzbogacanej o nowe funkcjonalności bezpłatnej aplikacji mobilnej TV Zabrze. O tym, co ważnego dzieje się w naszym mieście, można było co miesiąc przeczytać na łamach Naszego Zabrza Samorządowego.

CIK przygotowywał filmy o mieście prezentowane podczas najważniejszych uroczystości, jak Święto Miasta, Dzień Edukacji Narodowej, Dzień Samorządu Terytorialnego i wiele wiele innych. CIK realizował cykle programowe i wydawnicze wpisujące się w działania miasta w obszarze ochrony środowiska, ekologii, profilaktyki zdrowia.

Telewizja Zabrze została nagrodzona w Konkursu Programów Telewizji Lokalnych „TO NAS DOTYCZY” w kategorii „Społecznie wrażliwi” za reportaż „Solidarni z Ukrainą”.

MIEJSKI OŚRODEK KULTURY

W 2023 roku, Miejski Ośrodek Kultury wraz z filiami zorganizował niemalże 970 imprez i ponad 2 i pół tysiąca zajęć stałych, w których wzięło udział łącznie ponad 101 tysięcy uczestników w różnym wieku.

Jednym z najważniejszych wydarzeń dla MOK w tym roku były obchody 25-LECIA DZIAŁALNOŚCI MOK z uroczystą GALĄ JUBILEUSZOWĄ i DNIEM OTWARTYM w MOK oraz we wszystkich filiach. Jubileuszowi towarzyszyły dwie wystawy: 25 LAT MOK, czyli wystawa jubileuszowa, oraz KREATYWNE ZABRZE, która honorowała wraz z warsztatami fotograficznymi pn. TU I TERAZ, jubileuszową odsłonę XV Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego KREATYWNE ZABRZE.

Wśród wydarzeń o szczególnym charakterze należy wymienić cykliczne obchody Święta Miasta, czyli SKARBNIKOWE GODY 2023.

W tym roku Galeria MOK zaprezentowane zostały prace uczestników pierwszej edycji konkursu ZABRZE JEST PIĘKNE, współorganizowanego z Urzędem Miasta. Na początku roku Galeria MOK należała do Liceum Plastycznego z wystawą, podsumowującą plener malarski o nazwie STRUKTURA BARWY, a na jesień prezentowane były rysunki powstałe podczas 26. MIĘDZYNARODOWWEGO FESTIWALU RYSOWANIA. Na szczególną uwagę zasługują wystawy indywidualne cenionych autorów, tj. wystawa DZIECI HIMALAJÓW prezentująca fotografie Krzysztofa Wielickiego oraz ZWIĄZKI ORGANICZNE  czyli ekspozycja prezentująca malarski i graficzny dorobek artystyczny Beaty Wąsowskiej. Ponadto, w Galerii MOK miała miejsce wystawa pt. OŻYWIĆ ZAPOMNIANE podczas której zapoznaliśmy się z twórczością 12 fotografów i ich industrialnymi pracami.

KINO ROMA

Działalność najstarszego na Śląsku Kina to przede wszystkim propozycje filmowe oraz towarzyszące im tematyczne przeglądy. Nie brakowało również koncertów muzyki rozrywkowej, spotkań autorskich w klimatycznym otoczeniu kina czy innych przedsięwzięć kulturalnych.

DZIELNICOWY OŚRODEK KULTURY W PAWŁOWIE

W tym roku odbył się XXVI Koncert Piosenki Religijnej „Pieśnią Chwalmy Pana”, który już na stałe wpisał się w kalendarium wydarzeń ośrodka. Z sukcesem zrealizowana została kolejna edycja projektu „Śmieci pod lupą, czyli ekologiczny Pawłów”.

DZIELNICOWY OŚRODEK KULTURY W BISKUPICACH

Filia z sukcesem realizuje projekt „Młodzi Gniewni Budują Zielone Mury” finansowany z Funduszy EOG i Funduszy Norweskich, realizowany wspólnie z Zabrzańskim Stowarzyszeniem Droga. W tym roku w ramach projektu powstał także ogród, któremu towarzyszyło uroczyste otwarcie.

DZIELNICOWY OŚRODEK KULTURY W GRZYBOWICACH

W zakresie działań ośrodka znajdziemy przede wszystkim warsztaty kreatywne i rękodzielnicze, tematyczne akcje oraz kulturalne działania. Na stałe w działalność filii wpisały się organizowane cyklicznie turnieje szachowe.   

DZIELNICOWY OŚRODEK KULTURY W KOŃCZYCACH

W ofercie ośrodka znajdziemy festyny rodzinne, m.in.: z okazji rocznicy obchodów Powstań Śląskich, a ponadto warsztaty plastyczne czy spotkania Kończyczanek zrzeszające lokalną społeczność.

PAŃSTWOWA SZKOŁA MUZYCZNA im. STANISŁAWA MONIUSZKI

Rok 2023 był dla uczniów PSM I i II stopnia rokiem pracowitym, gdyż po latach związanych z ograniczeniami z powodu pandemii powrócili do regularnych występów estradowych. 16 uczniów – solistów i zespół instrumentalny szkoły I i II st. sięgnęło po dyplomy laureatów zajmując pierwsze miejsca w konkursach ogólnopolskich i międzynarodowych. Co roku w konkursach ogólnopolskich wysokie miejsca zajmują uczniowie klasy akordeonu, zarówno w charakterze solistów, jak i zespół instrumentalny.

Absolwenci szkoły II stopnia z powodzeniem zdali egzaminy wstępne na Akademię Muzyczną w Katowicach. Kilku absolwentów szkoły w momencie kończenia szkoły muzycznej II stopnia w Zabrzu, studiowało jednocześnie na innych uczelniach.

Szkoła prowadzi aktywną współpracę z placówkami oświatowymi (przedszkola, szkoły m.in. Szkoła Podstawowa Specjalna nr 41 w Zabrzu), uczniowie koncertują w domach pomocy społecznej, w Górnośląskim Centrum Rehabilitacji „Repty” im. Gen. Jerzego Ziętka w Tarnowskich Górach oraz podczas różnych uroczystości jubileuszowych odbywających się w Zabrzu. W każdym roku szkolnym odbywają się też audycje muzyczne skierowane do dzieci w wieku przedszkolnym oraz dzieci szkół podstawowych miasta Zabrze.

Tradycyjnie już uczniowie szkoły I  i II stopnia  zaprezentowali się w koncertach z orkiestrą Filharmonii Zabrzańskiej  W marcu 2023 był to Koncert Dzieci Dorosłym, a w kwietniu 2023 koncert Musica Humana. 

W marcu 2023r. szkoła była współorganizatorem wraz z Centrum Edukacji Artystycznej XIII Śląskiego Konkursu Pianistycznego. Po 10 latach przerwy w szkole odbył się Festiwal Chórów Szkół Muzycznych I stopnia regionu śląskiego. 15 chórów dziecięcych i młodzieżowych zaprezentowało się w bardzo zróżnicowanym repertuarze.

LICEUM SZTUK PLASTYCZNYCH

Uczniowie Liceum Sztuk Plastycznych byli laureatami 26 Międzynarodowego Festiwalu Rysowania. Otrzymywali również nagrody w licznych konkursach, m.in. Konkursie na logo Geoparku w Zabrzu, Konkursie na znak graficzny z okazji 70-lecia ZBM TBS w Zabrzu. Byli również laureatami konkursów organizowanych pod patronatem Centrum Edukacji Artystycznej w Warszawie, m.in. XIII BIENNALE PORTRET RODZINNY 2023 Lublin, V Biennale Rysunku i Malarstwa im Potworowskiego „Figury ciała”, Ogólnopolskie Biennale Rysunku i Malarstwa Uczniów Szkół Plastycznych Klas Młodszych, Ogólnopolskie Biennale Wyróżnionych Prac Dyplomowych „DYPLOM 2023″ i Ogólnopolskiego konkursu „Portret Pastelowy”, Im. Krzysztofa Krzycha w Jarosławiu.

Zdobywali także nagrody w konkursach ogólnopolskich: VII OGÓLNOPOLSKIM KONKURSIE FOTOGRAFICZNO-FILMOWO-RZEŹBIARSKIM PT JA, konkursie w ramach Festiwalu Sztuki Wysokiej w Bytomiu.

Liceum Sztuk Plastycznych było także organizatorem lub współorganizatorem licznych wydarzeń, m.in. wystaw prac uczniów, wydarzeń kulturalnych i plenerów.

OGNISKO PRACY POZASZKOLNEJ NR 3 w Zabrzu

Działalność OPP nr 3 to przede wszystkim organizacja spektakli przez grupy teatralne „Nieoetykietkowani”, „Rozregulowani”, „PIK-POK” na deskach Sceny Kameralnej Teatru Nowego, Auli I Liceum Ogólnokształcącego oraz III Liceum Ogólnokształcącego. W przeciągu roku grupy zorganizowały prawie 50 spektakli wypełniając każdorazowo salę do ostatniego miejsca. Warto wspomnieć że grupy teatralne gościnnie występują również w ramach akcji „Teatr daje radość” w szpitalu na oddziałach dziecięcych. To również organizacja XXXIII Pucharu Zabrzańskiej Jesieni w Biegu na Orientację w parku im. Rtm. Witolda Pileckiego dla dzieci i młodzieży Zabrzańskiej, XIX edycji Konkursu literackiego Rymowanka- układanka pod tytułem „Kosmiczne fantazje”, turniejów piłki siatkowej, badmintona, tenisa stołowego dla szkół zabrzańskich.

OGNISKO PRACY POZASZKOLNEJ NR 4 w Zabrzu „Centrum Edukacji Twórczej”

Wychowankowie Ogniska Pracy Pozaszkolnej nr 4 CET uczestniczyli w XV Zimowych warsztatach tanecznych, Zimowych Warsztatach Juniora, wystawie pokonkursowej konkursu „Zabrzańska podziemna przygoda św. Mikołaja” w MBP Filia nr14 w Zabrzu, pokazie karnawałowym Studia Tańca Ulicznego, Turnieju Minikoszykówki Placówek Wychowania Pozaszkolnego, X Festiwalu Teatralnym OHO, Europejskim Dniu Języków Obcych w kołach kultury anglosaskiej, XVI Andrzejkowym Turnieju Tańca Ulicznego oraz Konkursie „Zabrzańska Psitulowa Przygoda św. Mikołaja”, wraz z finałem                               w Schronisku dla bezdomnych zwierząt ,,Psitulmnie”.

Otrzymywali również wiele nagród i wyróżnień na festiwalach międzynarodowych, ogólnopolskich, wojewódzkich i miejskich.