Linda od Herzbergów była we Zobrzu…

Dni Humanisty w I LO; upamiętnienie Nocy Kryształowej; Narodowe Święto Niepodległości

Linda od Herzbergów

Kiedy we wrześniu tego roku w Zabrzu wmurowano stolpersteiny poświęcone rodzinie Herzbergów – wśród gości, krewnych była pani Linda – jej Dziadek i Ojciec mieszkali w przedwojennym Hindenburgu, w narożnej kamienicy przy dzisiejszej ul. Wolności, niedaleko I LO. Tam gdzie dzisiaj, na parterze mieści się sklep „Żabka”. W chodniku przed wejściem do kamienicy umieszczono cztery płytki przypominające kostkę brukową, upamiętniające przedwojennych żydowskich obywateli naszego miasta z rodziny Herzbergów. Dwóch z nich zginęło w czasie Zagłady, a dwóch uratowało się. Jeden z nich, Franz był ojcem pani Lindy.

Tegoroczne Dni Humanisty organizowane przez I LO poświęcone były 85 rocznicy Nocy Kryształowej. 9 XI 1938 w całych Niemczech zapłonęły synagogi, doszło do pogromów ludności żydowskiej, do dewastacji mienia. Tak było również w Zabrzu (Hindenburgu), które wtedy było miastem granicznym. W ramach Dni Humanisty w auli I LO odbyło się spotkanie z Lindą Herzberg, warsztaty judaistyczne, spacery edukacyjne na cmentarz żydowski. W gmachu I LO ustawiono okolicznościowe ekspozycje. W części zdarzeń uczestniczyła grupa uczennic i uczniów z IV LO z Rokitnicy.

Makieta zabrzańskiej synagogi

9 XI, wieczorem na skwerze przy ul. Brysza, na miejscu dawnej synagogi odbyła się, prowadzona przez Piotra Hnatyszyna z Muzeum Miejskiego, uroczystość wspominająca wydarzenia Nocy Kryształowej. Obecni byli przedstawiciele Władz Miasta, przedstawiciele Radnych, konsul honorowy Republiki Armenii, zabrzanki i zabrzanie – wśród nich pan Piotr, mieszkaniec DPS przy ul. Brysza – twórca makiety zabrzańskiej synagogi. Teraz już możemy sobie wyobrazić przestrzennie jak wyglądała. Pani Linda odczytała wiersz swojego ojca, napisany niedługo po Nocy Kryształowej. Ojciec pani Lindy miał wtedy siedemnaście lat. Usłyszeliśmy również tłumaczenie tego wiersza na język polski.

11 XI, rankiem, na placu Warszawskim odbyła się miejska uroczystość z okazji Święta Niepodległości – pani Linda też tam była. W obecności Władz Miasta, Dyrektorów zabrzańskich szkół, pododdziałów służb mundurowych, młodzieży z klas mundurowych, szkolnej grupy ratowniczej, drużyn harcerskich odbyło się wciągnięcie na maszt flagi państwowej – zgodnie z przewidzianym ceremoniałem. Część artystyczną, kolejną część „Szkicownika polskiego” przygotowała młodzież z III LO pod kierunkiem swoich opiekunek: M. Koernbach-Wojtaś i K. Kupiec. Z placu Warszawskiego zebrani przeszli defiladowym krokiem wyznaczonym przez orkiestrę dętą Muzeum Górnictwa na mszę św. w intencji Ojczyzny do kościoła św. Anny.

Po drodze przedstawiciele Władz Miasta na czele z Prezydent M. Mańką Szulik złożyli kwiaty pod tablicą na Muzeum Górnictwa Węglowego upamiętniającą Tragedię Górnośląską i represjonowanych „żołnierzy – górników”.

Liturgię mszy św. upiększył swoim śpiewem chór „Resonans con tutti”. Po mszy zgromadzeni złożyli kwiaty i zapalili znicze przed krzyżem pamięci tych, którzy grobów nie mają. Stamtąd już blisko było do ogrodów probostwa, gdzie plenerowo koncertowała orkiestra dęta, a uczestnicy uroczystości mogli posilić się.

Tekst i foto: Piotr Michna